CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Meral Akşener, Saadet Partisi lideri Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi lideri Ali Babacan ve Demokrat Parti lideri Gültekin Uysal, Ankara Ahlatlıbel'deki Çankaya Belediyesi Tesisleri'nde buluştu.
CHP lideri Kılıçdaroğlu, toplantıya makam araçlarıyla ayrı ayrı gelen genel başkanları ev sahibi olarak dışarıda karşıladı.
Toplantı öncesinde 6 lider birlikte fotoğraf çektirdi. Fotoğrafın ardından liderlerin akşam yemeği eşliğindeki toplantısı başladı.
Güçlendirilmiş parlamenter sistemin ana gündem maddesi olduğu toplantı sonrası ortak bir basın açıklaması yerine yazılı açıklama yapılması bekleniyor.
CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun davetiyle bir araya gelen 6 lider, iktidara gelmeleri halinde hayata geçirecekleri yeni sistemin ana hatlarını konuştular. Güçlendirilmiş parlamenter sistem mutabakat metninin liderler tarafından 28 Şubat’ta kamuoyuna açıklanacağı ve geçiş süreci için yol haritası üzerinde çalışmanın devam edeceği belirtildi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın, güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş toplantısı Çankaya Belediyesi’nin Ahlatlıbel Tesisleri’nde yapıldı. Ev sahibi Kılıçdaroğlu, konuk genel başkanları kapıda tek tek karşıladı. Liderler, hiyerarşik düzen içermeyen yuvarlak masada oturdu.
TOPLANTI 5 SAATTEN FAZLA SÜRDÜ
Toplantıda partilerin kurmaylarınca üzerinde uzlaşma sağlanan güçlendirilmiş parlamenter sistem (GPS) geçiş raporu görüşüldü. 6 parti liderinin 5 saat 15 dakika süren toplantısının ardından açıklanan ortak bildiride şunlar kaydedildi:
“6 siyasi parti olarak hepimizin ortak sorumluluğu, uzlaşarak ve birlik içinde bu krizi aşmak, sorunlarımızı demokratik siyasetin alanını genişleterek, çoğulculuk temelinde çözebilmektir. Yasama, yürütme ve yargı organlarının güçlendirilmesinin yanında, demokratik hukuk devletini güçlendirmek amacıyla GPS mutabakat metni üzerinde çalışma gerçekleştirdik. Mutabakat metninin 28 Şubat 2022 tarihinde milletimizle paylaşılmasında mutabık kaldık.
ÖNCELİKLİ HEDEF YENİ SİSTEM
GPS’ye geçmek ortak ve öncelikli hedefimizdir. Geçiş sürecinin yol haritasının çalışılarak üzerinde mutabık kalınması ve vatandaşlarımızla paylaşılması konularında da uzlaşıya vardık. Tüm farklılıklarımızla beraber ‘biz’ düşüncesini, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği normları çerçevesinde temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alındığı, herkesin kendini eşit ve özgür vatandaş olarak gördüğü, düşüncelerini özgürce ifade edebildiği, inandığı gibi yaşayabildiği demokratik bir Türkiye’yi inşa etmektir.
Hedefimiz; kamu yönetiminde şeffaflık, eşitlik, tarafsızlık ve liyakatin sağlanması, yolsuzlukla etkin mücadele, siyasi makamların millete hizmetten başka bir amacının olmamasının garanti altına alınmasıdır. Bugün ‘Yarının Türkiyesi’ni inşa etmek için önemli bir adım attık.”
YENİ SİSTEM MİMARİSİ
Altı partinin iktidara gelmeleri halinde iki yıl içinde hayata geçirmeyi düşündüğü yeni sistemin mimarisi ana hatlarıyla şöyle:
Seçim barajı yüzde 3 olacak. Seçimlerde yüzde 1 oy alan partiler Hazine yardımı almaya hak kazanacak. Yardımın yüzde 25’i oy oranlarına bakılmaksızın eşit olarak, kalanı da oy oranları dikkate alınarak dağıtılacak. 7 yıllığına seçilecek cumhurbaşkanı partisiz, tarafsız, yetkisiz olacak, görev süresinin sonunda da aktif siyasete dönemeyecek. Yönetimde yetki ve sorumluluk başbakan ve Bakanlar Kurulu’nda olacak. Yeni sistemde hükümetin kurulması kolaylaştırılırken, gensoru ile yıkılması ise zorlaştırılıyor. Yeni hükümet alternatifini oluşturmadan başbakan hakkında gensoru verilemeyecek.
Yeni sistemde Meclis’in yetkileri de genişletiliyor. Hükümeti denetim yetkisi genişletilirken, tartışılan OHAL KHK’ları uygulamasına son veriliyor, diğer KHK’lara da etkin Meclis ve yargı denetimi öngörülüyor. Meclis, başında muhalefetten bir ismin bulunacağı ‘Kesin Hesap Komisyonu’ ile hükümetin bütçe harcamalarını denetleyecek.
TOPLANTI SÜRERKEN NELER OLMDU, DIŞARIYA NASIL YANSIDI?
Basına kapalı olarak gerçekleşen toplantıya ilişkin ilk görüntüler paylaşıldı.
Buluşmadan paylaşılan kareyi Ahmet Arif'in dizleriyle yorumlayan CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun danışmanı Ömer Topsakal, fotoğrafa "Kaç bin yıllık hasretimin koncası, gözlerinden, gözlerinden öperim, bir umudum sende, anlıyor musun?" notunu düştü.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, "6 lider, demokrasi için, kardeşlik ve dayanışma için toplandı" ifadesini kullandı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, tarihi buluşmadan ilk kareleri, "Türkiye’nin demokratik hukuk devletine kavuşması ve dolayısıyla aydınlık yarınları için atılmış büyük bir adım” diye yorumladı.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, liderlerin buluşmasından fotoğrafları paylaşarak “Türk siyasi hayatında hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Geliyor gelmekte olan” ifadelerini kullandı.
CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu da liderlerin yuvarlak masa etrafındaki fotoğrafını “Rant ortaklığı değil, ilke ortaklığı…” notuyla paylaştı.
Meral Akşener'in basın danışmanı Murat İde, “33 yıllık gazeteciliğim bana diyor ki; bu akşamdan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” dedi.
İyi Parti İzmir Milletvekili, Genel Başkan Başdanışmanı Aytun Çıray, "Sn. Meral Akşener'in İyi Parti'yi kurması ilk kırılmadır... 2.si Sn. Kemal Kılıçdaroğlu ile Millet İttifakı'nın inşasına giden yolun döşenmesi... 3.sü İstanbul'un kazanılmasıdır. Her biri bir öncekinin sonucudur. Ve biz süreçte ittifakın kristal vazo gibi dikkat istediğini öğrendik!" dedi.
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu, "Ya herkesi tehdit eden otoriter rejimin daha fazla kurumsallaştırılması ya da herkesin huzurunu temin edecek özgürlükçü demokratik bir sistemin inşası... Bu sorumluluk bilincini simgeleyen bu fotoğraf değerli..." dedi.
Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Gözel de “Sn. Davutoğlu nezdinde Gelecek Partisi, ülkenin içinde bulunduğu kriz ortamından kurtulabilmesi, toplumun hiçbir kesiminin kaybetmediği, kazanımların korunduğu, kimsenin kimseden rövanş almadığı âdil bir düzen kurulabilmesi gayreti ile ülke menfaatine olan her masada olacaktır” açıklamasında bulundu.
Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Bülent Şahinalp, “Her şey daha güzel olacak!” dedi.
