Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliği ile başlayan ve büyük bir zaferle kazanılan kurtuluş mücadelesinin yani 30 Ağustos Zafer Bayramı'nın bu yıl 100. yıl dönümünü kutluyoruz. Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk'ün başkomutanlığı ile zafere ulaşılarak bağımsızlık mücadelemizin en önemli adımlarından biri olan 30 Ağustos Zafer Bayramı tarihimizin en önemli günlerinden biri. 1922 yılından itibaren hem yurt içi hem yurt dışında çeşitli etkinlikler ile kutlanan 30 Ağustos Zafer Bayramı bizlere her sene milli birlik ve beraberliğin gücünü ve önemini hatırlatırken, aynı zamanda bu tarihte gerçekleştirilen farklı etkinlikler ile insanları bir araya getiriyor. Büyük bir fedakarlık ve mücadele ile kazanılan milli zaferimiz, 100. yıl dönümünü birbirinden coşkulu etkinliklerle kutlanıyor...
DUMLUPINAR'DA BAŞLAYAN BÜYÜK TAARRUZ NASIL KAZANILDI?
Bugün coşku ve mutluluk ile kutladığımız Zafer Bayramı, 1922 yılında Dumlupınar'da Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'un anmasıdır. Zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayramdır.
Büyük Taarruz'un başkumandanlığını Atatürk yapmıştır, bu yüzden Başkomutanlık Meydan Muharebesi olarak da anılır. 30 Ağustos 1922 tarihinde başarı ile sonuçlanan Büyük Taarruz'un ardından Yunan Orduları, İzmir'e kadar takip edilmiştir. 9 Eylül 1922'de ise İzmir işgal birliklerinin elinden alınmıştır. İşgal birliklerinin bir süre sonra ülke sınırlarını terk etmesinin ve zaferin sembolik simgesi ise ise 30 Ağustos olarak belirlenmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk tarafından sürdürülen ve adım adım zafere giden bu yol ilk olarak 6 Mart 1922 yılında Büyük Millet Meclisinin toplanması ile başlar. Neredeyse 3 yıl 4 ay süren bu yolculuk ile Türk ordusu büyük zafere pür dikkat hazırlanmaya başlar. Büyük Taarruz düşmanları Anadolu'dan çıkarmak isteyen Mustafa Kemal Atatük ve çekirdek kadrosunun planladığı gizli bir operasyon ile başlar. Yapılan planlar neticesinde kazanılan zaferle oldukça dikkat çeken tarihi olaylar arasında yerini almıştır. Dünya tarihinde önemli bir yer tutan, Mustafafa Kemal Atatürk konutanlığında gerçekleştirilen bu tarihi olay Afyon'da başlar ve Aslıhan civarlarında devam ederek kuşatılan düşman birliklerinin imha edilmesi ile son bulur. Mustafa Kemal Paşa'nın önderliğinde Dumlupınar Meydan Muharebesi sırasında Türk Ordusunun bu zaferi yıllardan beri kazanılan en büyük zaferler arasında görülür.
ZAFER BAYRAMI KUTLAMALARI
30 Ağustos günü, Türkiye'de resmî tatildir. Zafer Bayramı'nda başkent Ankara'da ve Ankara dışında gerçekleştirilen kutlama ve törenler, "Ulusal ve Resmi Bayramlar ile Mahalli Kurtuluş Günleri, Atatürk Günleri ve Tarihi Günlerde Yapılacak Tören ve Kutlamalar Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir. 2012 yılında yenilenen[6] bu yönetmeliğe göre:
Zafer Bayramı törenleri, Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğünce, Genelkurmay Başkanlığıyla koordine edilerek yürütülür.
Törenler 30 Ağustos günü saat 07.00’de başlar ve saat 24.00'te son bulur. Saat 12.00'de başkentte yirmi bir pâre top atışı yapılır.
Cumhurbaşkanı Anıtkabir'i ziyaret ederek çelenk koyar; cumhurbaşkanlığında tebrikleri kabul edilir, törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır. Zafer Bayramı resepsiyonu Cumhurbaşkanı tarafından verilir.
Başkent dışında Atatürk anıt veya büstüne mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından çelenk konulur. Mülki idare amiri makamında garnizon komutanı ve belediye başkanı ile birlikte tebrikleri kabul eder. Törene katılanların ve halkın bayramı kutlanır, İstiklal Marşı ile birlikte bayrak göndere çekilir. Tören geçişi mülki idare amiri, garnizon komutanı ve belediye başkanı tarafından şeref tribününden selamlanır. Zafer Bayramı resepsiyonu vali tarafından verilir.
ZAFER BAYRAMI'NIN GEÇMİŞİ
30 Ağustos günü, ilk kez 1924'te Dumlupınar'da Çal Köyü yakınlarında Cumhurbaşkanı Atatürk'ün katıldığı bir törenle Başkumandan Zaferi adıyla kutlanmıştır. Zaferi kutlamak için iki yıl beklemenin en önemli nedeni 1923 yılının yeni Türkiye açısından hem ulusal hem de uluslararası alanda yoğunluğun had safhada olmasıydı.
Çal köyünde gerçekleşen ilk törende Atatürk, millî ruhun canlı tutulmasının önemini vurgulamış ve Meçhul Asker Abidesi'nin temelini eşi Latife Hanım ile beraber atmıştır.
Başkumandan Zaferi 1926'dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır. 1 Nisan 1926'da kabul edilen Zafer Bayramı Kanunu'nda 30 Ağustos Başkumandan Muharebesi gününün Cumhuriyet ordu ve donanmasının Zafer Bayramı olduğu, her yıl dönümünde bu bayram gününün kara, deniz ve hava kuvvetleri tarafından kutlanacağı belirtilir. Aynı yıl, dönemin Savunma Bakanı Recep Peker'in yayınladığı bir genelge ile bayram törenlerinde neler yapılacağı detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Ancak 1930'ların ortalarına kadar ilk tören gibi üst düzeyde gerçekleşen Büyük Zafer kutlaması veya anma töreni yapılmamıştır.[3] Hava Kuvvetlerinin ülke savunmasında önemli bir yeri olması nedeniyle, Tayyare Cemiyeti de 30 Ağustos tarihini "Tayyare Bayramı" olarak adlandırmıştır.
Zafer Bayramı için özellikle 1960'lardan itibaren daha kapsamlı ve katılımlı bir şekilde kutlamalar yapılmaya başlanmıştır.[3] 30 Ağustos, Türkiye'de askerî okulların mezuniyet törenlerini yaptıkları gün olmuştur; ayrıca tüm subay ve astsubay rütbe değişiklikleri bu tarihte geçerli olmaktadır. Zafer Bayramı uzun yıllar Genelkurmay Başkanı'nın tebrikleri kabul ettiği bir bayram olarak kutlanmış; bu durum Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Başkomutan sıfatıyla kutlamalara ev sahipliği yaptığı 2011 yılından itibaren değişmiştir.