Yaşar ANTER/BODRUM (Muğla), (DHA) - DEPREMLERİN önceden tespit edilmesi için ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından başlatılan Küresel Deprem Tahmin Projesi kapsamında Türkiye ve 34 ülkeye deprem analiz istasyonları yerleştirilecek. NASA uyduları ve istasyonlar tarafından tespit edilecek deprem analizlerinin İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Bilgisayar bilimleri Bölümü'nde toplanarak NASA'ya aktarılacağı bildirildi. Bulutları inceleyerek yaptığı deprem tahminleri ile dikkati çeken Fransız asıllı Türk vatandaşı Ronald Karel, bu projeyle hava durumu haritaları gibi deprem haritaları yayınlamaya başlanabileceğini söyledi. Bodrum'da yaşayan ve yaklaşık 40 yıldır bulutlara inceleyerek deprem tahminleri yapan Fransız asıllı Türk vatandaşı Ronald Karel, NASA'da bünyesinde GeoCosmo Bilim ve Araştırma Merkezi'nin kurucuları arasında yer aldı. Üç ayda kurulan merkezin Küresel Deprem Tahmin Projesi'nin Doğu Avrupa ve Asya Bölgesi başkanı seçilen Karel, Türkiye'ye döndü. Karel, yaklaşık 60 ülkeden gelen bilim adamları ile birlikte Küresel Deprem Tahmin Sistemi (Global Earthquake Forecast System) projesi kapsamında Güneybatı Ege ve Akdeniz-Güneydoğu Anadolu bölgesi üzerinde kurulacak deprem analiz istasyonlarının NASA uyduları ile birlikte hareket ederek yer altında stres başladıktan sonra meydana gelecek olan değişik deprem ön sinyallerinin, çeşitli yer aletleri ve uydular tarafından bilgisayarlarda kaydedileceğini söyledi. Bu proje ile birlikte artık deprem mekanizması denilince sadece litosferdeki olaylar dikkate alınmayacağıın belirten Karel, "Çünkü GeoCosmo biliminde jeolojiden başka jeofizik, meteoroloji, oşinografi, atmosfer fiziği, kimyasal olaylar incelenerek deprem tahminleri çok önceden yapılabilecek. Sismologlarla yer bilimcilerin yüzyıllardan beri beraber çalıştıkları ve litosferdeki plakaları ve fayları ellerinden gelince bizlere aydınlattıkları malum. Lakin depremler hala tahmin edilememekte, ne yerleri, ne zamanı ne de kuvveti bilinememektedir" dedi. "DEPREM HARİTALARI YAYINLANACAK" "Depremlerde çok sayıda insan hayatını kaybetmekte ve ülke ekonomileri zarar görmektedir. Bu nedenle 'GeoCosmo' yeni bir bilim dalı olacak" diyen karel, şöyle devam etti: "Bu nedenle Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 34 ülkede kuracağımız istasyonlardan elde edeceğimiz her türlü veriyi 9 Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü ile yapacağımız işbirliği ile toplayıp, değerlendirerek NASA'ya aktaracağız. 2-5 yıl gibi kısa sürede depremleri önceden tahmin etme fırsatı bulacağımız gibi kısa bir süre sonra hava durumu haritaları gibi deprem olasılığı yüksek haritaları oluşturup, büyüklükleri ile birlikte yayınlamaya başlayabileceğiz" diye konuştu. VIP Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Yasemin Pirinçcioğlu'nun da projeye destek vereceğini vurgulayan Karel, "Kendisi projenin tanıtımının iktisadi bölümünün sorumluluğunu yürütecek" dedi. NASA-9 EYLÜL İŞBİRLİĞİ İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü Başkanı. Prof. Dr. Efendi Nasiboğlu ise GeoCosmo Bilim ve Araştırma Merkezi tarafından Türkiye'ye yerleştirilecek yer istasyonlarından ve uydulardan alınacak verileri üniversite bünyesinde kurulacak merkezde toplayarak değerlendirip NASA'ya aktaracaklarını söyledi. Karel'in çalışmalarını uzun süredir takip ettikleri bir araştırmacı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nasiboğlu, şöyle devam etti: "NASA ile yapılan ve insanlık için çok önemli bir adım atılacağına inandığımız bu projede yer almaktan büyük mutluluk duyacağımızı belirttik ve teklifi kabul ettik. Yer istasyonları, uydular ve 34 ülkeden gelecek verileri burada oluşturacağımız merkezde toplayarak tüm dünya ülkeleri ile birlikte deprem konusunda aynı anda bilgileri NASA ile paylaşacağız. Deprem ön tahminleri ile ilgili dünyada ilk kez bu kadar geniş çaplı bir bilgisayar ağı kurulacak ve biz bu ağın lokomotifi olacağız, Türkiye'nin bu projede yer alması deprem bilimi açısından çok önemli."