Milletvekili Seçimi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, AKP Siyasi ve Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız tarafından Meclis Başkanlığı'na sunuldu.
Yazıcı, seçim barajının düşürülmesini de içeren kanun teklifini, TBMM Başkanlığı’na sunduklarını bildirdi. Teklife göre, baraj yüzde 7 olacak.
Yazıcı, teklifle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
- Teklifimizin birinci maddesinde 2839 sayılı kanunun 33. maddesinde yer alan ülke seçim barajının yüzde 7'ye indirilmesini teklif ediyoruz.
- 2839 sayılı kanunun 34. maddesinin birinci fıkrasında kelime düzeltmeleri yapıyoruz ve bu maddenin son fıkrasını yürürlükten kaldırıp ‘ittifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde seçim çevrelerinde milletvekili dağılımı ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde aldığı oy sayısı dikkate alınarak bu maddenin üçüncü fıkrasına göre yapılır.
- Teklifin üçüncü maddesi ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'nun 36. maddesinde düzenlenen siyasi partilerin seçimlerine katılmalarına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde grubu bulunması şartı madde metninden çıkartıyoruz. Bir fıkra ekliyoruz.
- Siyasi partilerin takip eden bir seçimde bu maddenin öngördüğü örgütlenme oranında kongre işlemlerinin yapmış olmalarının aranması, bir defa tolere edilerek öngörmüş bulunuyoruz.*Teklifimizin beşinci maddesi ile, 298 sayılı kanununun 15. Maddesinde düzenleme ile İl Seçim Kurulu için yeni düzenleme öngörüyoruz.
- Teklifin yedinci maddesi ile 298 sayılı kanunun 23. Maddesi bir fıkra eklenmesini öneriyoruz. Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan parti oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurumlu üyesi olarak gösteremez.
- Teklifin sekizinci maddesiyle 298 sayılı kanunun 33. Maddesine bir fıkra eklenmesini öneriyoruz. 2972 sayılı Mahalli İdareler ve Mahalle Muhtarları ve İhtiyar Heyeti Seçimi Kanunu uyarınca yapılacak seçimlerde birinci fıkra gereğince yerleşim yeri adresine göre oluşturulan bir yıl öncesi seçmen kütüğü üzerinden güncelleme işlemleri yapılıyor.
- Teklifin dokuzuncu maddesiyle, 298 sayılı kanunun 36. maddesine birinci cümleden sonra fıkra eklenmesini öneriyoruz. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde gözükmeyenler en son seçmen olduğu adrese göre listelerine kaydediliyor.
- Onuncu madde ile 298 sayılı kanunun 43. Maddesine adres kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde gözükmeyenler ise en son seçmen olduğu adres ibaresini ekliyoruz.
- Teklifin 11. Maddesiyle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile uyum düzenlemesi yapıyoruz. 298 sayılı kanunun 65. madde başlığı ‘Başbakan ve Bakanlara ilişkin yasaklar'.
- Bunu ‘Bakanlara’ diye değiştiriyoruz. 155. maddesinde ise ‘Başbakan' ifadesini metinden çıkarıyoruz, ‘Bakanların yasaklara uymamaları halinde' düzeltme yapıyoruz.
- Teklifin 12. Maddesi ile 2972 sayılı Mahalli İdareler ve Mahalle Muhtarları ile İhtiyar Heyeti seçimi hakkındaki kanunun 32. maddesine şu fıkranın eklenmesini öneriyoruz; seçim sonucuna göre ilk sırada yer alan muhtar adayı seçilme yeterliliğine sahip olduğunu en geç bir ay içinde belgelendirmesi halinde kendisine seçimi kazandığına dair İlçe Seçim Kurulunca mazbata verilir. O süre içinde getirmezse ikinci üçüncü devam ediyor.
- Muhtar seçimlerinin sık sık iptal edilmesiyle seçimlerin yenilenmesi gibi uygulamayı kaldırmayı hedefliyoruz.
Yıldız ise demokratik rejimle yönetilen ülkelerde yönetim yetkisinin kaynağının seçimler olduğunu kaydederek, “Milletin temsilcileri ve yöneticiler seçimler vasıtası ile göreve gelir. Ülkemizde seçimler uzun yıllardan beri yerleşmiş uygulamalar ve kanunlar çerçevesinde serbest, eşit, gizli , açık sayım yargı denetiminde yapılmaktadır” şeklinde konuştu.
Yazıcı, ittifakın içindeki partilerde milletvekilinin nasıl çıkarılacağına dair soruya, “Mevcut durumda ittifak barajı geçmesi halinde oylar toplanıyor, ittifakın kaç milletvekili çıkaracağı dont sistemine göre belli oluyor, ittifakı oluşturan partiler o milletvekillerini oy oranlarına göre ortak oyun dağılımı da yapılarak kendi içinde hesaplanıyor. Her partinin dont uygulamasında görünür olmasını sağladık. İttifak oluşturan partilerin oy oranları ittifak çerçevesinde oyu belirlenecek, o oyla birlikte dont sistemine girecek. Türkiye'de milletvekili dağılımı yapılırken partilerin ittifak içinde aldıkları oy belirlenecek. İttifak oluşturan her partinin aldığı oy miktarı dont sisteminde işlem görecek” yanıtını verdi.
